Konwalie

Całoroczny terminarz zabiegów ogrodniczych dla kwiatów i roślin ozdobnych

Część czwarta terminarza zabiegów, tym razem dla kwiatów. Przypominam: w kalendarium mamy wszystkie prace jakie wykonujemy w danym miesiącu, tutaj – prace w poszczególnych miesiącach, ale dotyczące wyłącznie kwiatów. Kalendarium nie zawiera terminów oprysków chemicznych, ponieważ w przypadku roślin kwitnących stosuje się je doraźnie, w miarę potrzeby. Krzewy kwitnące takie jak róże, azalie, różaneczniki itd., uwzględnię w kolejnym wpisie, o drzewach i krzewach ozdobnych.

Aby ułatwić korzystanie z terminarza poszczególne grupy informacji zostały zaznaczone kolorami:

• siew nasion
• wysadzanie rozsady, sadzenie
• nawożenie
• zabiegi ekologicznej ochrony roślin
• inne zabiegi

Styczeń:

• Kontrolujemy stan przechowywanych kłączy dalii, bulw mieczyków i begonii oraz innych roślin które nie zimują w gruncie, chore natychmiast usuwamy;
• Możemy wysiewać na rozsadę aksamitki, pierwiosnki, heliotrop, begonię stale kwitnącą, lobelię przylądkową, petunię ogrodową, szałwię błyszczącą i żeniszek meksykański; wymagają one jasnego i ciepłego parapetu z dodatkowym doświetlaniem. Do skrzynek wysiewamy nasiona wymagające stratyfikacji (przemrożenia) np. tojady, orliki, jeżówki, ciemiernik biały, wiele dzwonków; skrzynki przykrywamy szybą i wystawiamy na zewnątrz.

Luty:

• Przeglądamy przechowywane karpy dalii, bulwy mieczyków, begonii i innych roślin; uszkodzone lub porażone przez choroby usuwamy;
• Przycinamy szałwię i lawendę, usuwamy przemarznięte pędy i zeszłoroczne pąki kwiatowe;
• Usuwamy pozostałości zeszłorocznych liści z miejsc gdzie rosną wczesnowiosenne przebiśniegi i ranniki;
• Wysiewamy pod osłonami nasiona kwiatów jednorocznych uprawianych z rozsady: petunii strzępiastej, lobelii przylądkowej, pelargonii, szałwii błyszczącej, tunbergii, aksamitek;

Marzec:

• Na początku miesiąca, jeśli pogoda na to pozwala wysiewamy wprost do gruntu nasiona miłka letniego, a na rozsadę cynię wytworną, werbenę, szałwię błyszczącą, lobelię, tunbergię, kobeę pnącą, lwią paszczę, szarłat, werbenę, zatrwiany, astry chińskie, celozię, niecierpka;
• Na początku miesiąca zasilamy przebiśniegi, śnieżyce i kosaćce;
• W połowie miesiąca przygotowujemy glebę na rabatach – przekopujemy glebę z kompostem, obornikiem lub torfem na głębokość kilkunastu centymetrów;
• W połowie miesiąca wysadzamy do gruntu cebule lilii kwitnące późnym latem;
• W cieplejszych rejonach kraju w połowie miesiąca możemy wysiać wprost do gruntu groszek pachnący;
• Jeśli pod koniec miesiąca ustały już mrozy, możemy usunąć kopczyki i zimowe okrywy z wrażliwych bylin oraz ochronne ściółki z roślin zimujących w gruncie; zabezpieczenia dobrze jest zdejmować stopniowo, w ciągu kilku dni lub od razu, ale w dzień pochmurny i deszczowy; następnie rośliny oczyszczamy z chorych i martwych części i zasilamy nawozem wieloskładnikowym, a potem spulchniamy glebę;
• Jeśli ziemia jest już rozmarznięta i nieco ogrzana możemy wysiać do gruntu: chabra bławatka, czarnuszkę damasceńską, gipsówkę letnią, maczek kalifornijski, nagietek lekarski, smagliczkę nadmorską:
• W marcu możemy rozmnażać przez podział byliny: płomyki, liliowce, funkie, ostróżki, dzielżany, rudbekie; rośliny wykopujemy i dzielimy nożem, sekatorem lub szpadlem i sadzimy do gruntu;

Kwiecień:

• W pierwszej połowie miesiąca zasilamy pogłównie i spulchniamy ziemię wokół roślin cebulowych, np. tulipanów, narcyzów;
• Na rozsadę wysiewamy słoneczniki, wyżliny, astry chińskie, celozje, floksy Drummonda, kocanki ogrodowe, cynie, fasolniki egipskie, goździki cesarskie, kropliki, niecierpki waleriana, przypołudniki, szałwie szkarłatne, szałwie trójbarwne, zatrwiany letnie, złocienie wieńcowe;
• Na rozsadnik wysiewamy nagietki, aksamitki, smagliczki, złocienie trójbarwne, dziewanny fioletowe, firletki, gęsiówki, gipsówki wiechowate, lny trwałe, mikołajki alpejskie, pysznogłówki, mydlnice, nachyłki, omiegi, orliki, skalnice, ubiorki wieczniezielone, żurawki szkarłatne;
• Wprost do gruntu wysiewamy w pierwszej połowie miesiąca groszek pachnący, łubin letni, kosmosy, czarnuszki, facelię dzwonkowatą, ostróżki, ślazówki, szałwię powabną, ubiorek baldaszkowy, maciejkę; w drugiej połowie miesiąca dziwaczki, eszlocje, dimfotekę, nemezje, browalie, chaber cesarski, godecje, kapusty ozdobne, lnicę marokańską, wilczomlecz białobrzegi;
• W połowie miesiąca w cieplejszych rejonach kraju można wysadzić cebule mieczyków, frezji, jaskrów, irysów czy liliowców;
• Pamiętajmy o usuwaniu przekwitniętych kwiatostanów hiacyntów i narcyzów, aby siłę potrzebną dla zawiązywania nasion skierować na rozwój cebul;
• Zasilamy rośliny nawozem z dużą zawartością azotu, najlepiej dobrze przerobionym kompostem; nie musimy przekopywać go z ziemią, wystarczy rozłożyć pod roślinami;
• Odmładzamy i powiększamy rabaty bylinowe; możemy dzielić i przesadzać byliny kwitnące latem i jesienią np. jesienne astry, krwawnik kichawiec czy odętkę wirginijską;
• Pod koniec miesiąca sadzimy cebule mieczyków, bulwy frezji, jaskrów, irysów, liliowców, śniedków;

Maj:

• Aby zapewnić ciągłe kwitnienie wysiewamy co jakiś czas aż do końca czerwca maciejkę, czarnuszkę, nagietki, rezedę wonną, len i groszek pachnący;
• Na początku miesiąca możemy jeszcze sadzić byliny, zwłaszcza te sprzedawane w pojemnikach; możliwe jest również przesadzanie i dzielenie tych rosnących w ogrodzie;
• W pierwszej połowie miesiąca wysadzamy do gruntu mieczyki, dalie, eukomisy, ismeny, lilie i liliowce oraz rozsadę lwiej paszczy, werbeny, astrów i lewkonii;
• W maju tuż po kwitnieniu, ciemierniki zapadają w krótki odpoczynek; możemy wykorzystać ten czas na podział roślin; po wykopaniu i rozdzieleniu na mniejsze części młode rośliny wsadzamy na miejsce stałe;
• Również tuż po kwitnieniu rozmnażamy byliny poduszkowe, zanim podejmą intensywny wzrost;
• Przywiązujemy do podpór młode pędy roślin pnących; w pierwszej połowie miesiąca zabezpieczamy przed nocnymi przymrozkami wrażliwe byliny które już wypuściły pędy;
• W połowie miesiąca przygotowujemy rabaty pod ciepłolubne rośliny, które będzie można wysadzić tuż po zimnych ogrodnikach;
• Jeżeli w lecie nie chcemy podlewać roślin zbyt często, przyzwyczajmy je do tego już teraz – podlewamy dopiero, kiedy opuszczą liście;
• Pamiętajmy o usuwaniu przekwitniętych kwiatów tulipanów, narcyzów, hiacyntów i innych roślin cebulowych, zanim zawiążą się nasiona, co osłabia cebulki;
• Pod koniec miesiąca wysiewamy na rozsadniku nasiona dwuletnich goździków brodatych, fiołków rogatych, malw, dzwonków karpackich i ogrodowych;
• Robimy przegląd kwitnących roślin cebulowych, chore usuwamy i palimy;
• Pod koniec miesiąca wysadzamy sadzonki kwiatów jednorocznych wrażliwych na chłody;

Czerwiec:

• Na początku miesiąca możemy jeszcze wysiać do ziemi niektóre kwiaty jednoroczne: smagliczkę, nasturcję, maciejkę, nagietki, rezedę, łubin letni, miesięcznicę, portulakę, groszek pachnący, czarnuszkę;
• Możemy już wysiać na rozsadnik nasiona kwiatów dwuletnich: malw, dzwonków ogrodowych, goździków, bratków, stokrotek, niezapominajek, fiołków rogatych;
• Pamiętajmy o zapewnieniu podpór wysokim i ciężkim kwiatostanom m.in. ostróżek, pustynników, malw czy maków wschodnich;
• Rozmnażamy goździki przez sadzonki pędowe; pobieramy wierzchołki pędów wegetatywnych (takich, które nie mają pąków) z 4-5 parami liści, uszczykujemy je ok 1cm pod węzłem, zanurzamy w ukorzeniaczu do sadzonek zielonych i umieszczamy w skrzynkach lub doniczkach; podłożem może być substrat torfowy lub mieszanka odkwaszonego torfu z piaskiem lub perlitem;
• W połowie miesiąca wykopujemy cebule tulipanów i zbytnio zagęszczone rośliny drobnocebulowe, aby nie dopuścić do zaniku kwitnienia; usuwamy cebulki chore, zniekształcone i uszkodzone; nie zwlekajmy z tym zbyt długo, dopóki rośliny mają jeszcze liście łatwiej je zlokalizować;
• Pod koniec miesiąca przycinamy byliny kwitnące wiosną takie jak ostróżka ogrodowa, łubin trwały czy złocień różowy; dzięki temu dajemy im szansę ponownego zakwitnięcia jesienią;
• Możemy już wysiewać na rozsadniku nasiona wszystkich kwiatów dwuletnich: malw, maków syberyjskich, bratków, stokrotek, niezapominajek, fiołków rogatych;

Lipiec:

• Na początku miesiąca możemy wysiać jeszcze kwiaty dwuletnie: malwy, bratki, fiołki rogate, naparstnice, dzwonki, stokrotki czy niezapominajki;
• Wykopujemy cebule tulipanów, hiacyntów, narcyzów i czosnków ozdobnych; cebule uszkodzone i porażone chorobami wyrzucamy;
• Usuwamy przekwitnięte kwiatostany krzewów ozdobnych, bylin i roślin jednorocznych; po przekwitnięciu nisko przycinamy m.in. ostróżkę ogrodową, łubin trwały, chabra górskiego, kocimiętki Faassena oraz szałwię błyszczącą;
• Przywiązujemy do podpór wysokie byliny m.in. ostróżki, pustynniki czy słoneczniki; dzięki temu zapobiegniemy ich uszkodzeniu;
• Pod koniec miesiąca wysadzamy rozsadę bratków wielkokwiatowych i goździków brodatych; pikujemy rozsady kwiatów dwuletnich; możemy jeszcze wysiać stokrotki;
• Rozmnażamy rozchodniki gdy tylko zakończą kwitnienie;

Sierpień:

• Już na początku miesiąca możemy przygotować glebę pod sadzenie we wrześniu cebulek narcyzów i tulipanów;
• Usuwamy przekwitające kwiaty bylin aby pobudzić je do dalszego kwitnięcia; przywiązujemy do podpór wysokie byliny, które są mało odporne na wiatr;
• W połowie miesiąca sadzimy rośliny cebulowe, np. tulipany, hiacynty, szachownice kostkowate, cebulice, zimowity czy lilie; przed posadzeniem cebulki możemy zaprawić specjalnymi zaprawami nasiennymi;
• Pod koniec miesiąca sadzimy rozsady roślin dwuletnich: bratków wielkokwiatowych, niezapominajek, goździków brodatych czy stokrotek;
• Dzielimy, sadzimy i przesadzamy byliny, np. bulwy lilii białej, kosaćców bródkowych, dąbrówki, goździków, floksów czy pustynnika;
• W drugiej połowie sierpnia i na początku września przypada optymalny termin sadzenia piwonii; karpy 4-5 letnich lub starszych okazów wykopujemy i dzielimy na 2-4 części tak, aby każda z nich miała 2-3 widoczne (różowe) pąki wegetatywne oraz 1-3 młode, zdrowe korzenie; podzielone rośliny sadzi się na taką głębokość aby pąki były przykryte 5cm warstwą podłoża; zbyt płytkie lub głębokie sadzenie może opóźnić kwitnienie o kilka lat; odstępy między roślinami powinny wynosić 60-80cm;

Wrzesień:

• Zbieramy nasiona kwiatów, zwłaszcza jednorocznych i dwuletnich; nasiona po oczyszczeniu pakujemy do torebek i przechowujemy w przewiewnym pomieszczeniu;
• Usuwamy więdnące kwiaty powtarzających kwitnienie dalii, dzięki czemu ozdobią ogród aż do przymrozków;
• Nadal nawozimy rośliny jednoroczne np. szałwię czy żeniszka;
• W pierwszej połowie miesiąca wykopujemy mieczyki, tygrysówki, begonie, błonczatki, jaskra azjatyckiego i inne rośliny wrażliwe na przymrozki; cebule i bulwy oczyszczamy z ziemi i przechowujemy przez zimę w temperaturze 8-12 st C;
• Wysadzamy tulipany, hiacynty, narcyzy i inne rośliny cebulowe;
• Dobra pora na założenie wrzosowej rabaty; po posadzeniu roślin glebę na rabacie ściółkujemy kilkucentymetrową warstwą kory sosnowej;
• W drugiej połowie miesiąca wysadzamy na rabaty rośliny dwuletnie takie jak bratki, goździki brodate, stokrotki, lawendę, niezapominajki, orliki niskie;
• Przesadzamy byliny, które przy okazji możemy podzielić i odmłodzić, dzięki temu w następnym roku będą lepiej rosły i obficiej kwitły;
• Niektóre gatunki roślin jednorocznych można siać do gruntu na przełomie września i października, m.in. jednoroczne chabry (bławatek i piżmowy), czarnuszkę damasceńsk, nagietka lekarskiego, klarkię wytworną, maczka kalifornijskiego, ostróżeczkę, ubiorka, złocienia czy suchokwiat; można również wysiać wilca purpurowego, a wiosną przygotować dla niego podpory; rośliny zimują w postaci siewek; zbyt gęste wschody można przerwać;

Październik:

• Nadal sadzimy rośliny cebulowe np. tulipany, przebiśniegi, cebulice, krokusy, narcyzy, szafirki, czosnki ozdobne;
• Sadzimy rozsadę bylin i roślin dwuletnich, których nasiona wysialiśmy późną wiosną lub latem; po posadzeniu roślin na ich miejsce stałe obficie je podlewamy i ściółkujemy;
• Dzielimy i przesadzamy byliny: fiołka wonnego, smagliczkę skalną, żagwin, floksa szydlastego, omieg kaukaski, dąbrówkę rozłogową, barwinek, macierzankę, konwalię;
• Wykopujemy rośliny niezimujące w gruncie: dalie, paciorecznika, begonie bulwiaste, galtonię, krokosomię, nerinę, tygrysówki, acidanterę;
• Ścinamy tuż przy ziemi byliny, aby zdążyły przygotować się na nadejście zimy; między roślinami rozkładamy kompost lub przekompostowany obornik;

Listopad:

• Rabaty z roślinami cebulowymi np.  hiacyntami i narcyzami okrywamy gałązkami świerkowymi które ochronią cebulki przed mrozem i gryzoniami;
• Okrywamy cienką warstwą gałązek iglaków, łętów, liści, słomy posadzone jesienią byliny i kwiaty dwuletnie, aby ochronić je przed mrozem;
• Ścinamy i usuwamy zaschnięte części roślin jednorocznych i bylin; usuwamy wszystkie części roślin porażone chorobami, również nasienniki i kwiaty;
• Ściółkujemy rabaty bylinowe kompostem lub torfem;

Grudzień:

• Na początku miesiąca okrywamy igliwiem rabaty z kwiatami dwuletnimi, z nowo wysadzonymi lub bardziej wrażliwymi na mróz bylinami oraz roślinami cebulowymi;
• Kontrolujemy stan przechowywanych bulw i cebul kwiatowych, wszystkie uszkodzone przez choroby lub szkodniki usuwamy;